Το Κίτρο είναι ένα ηδύποτο (λικέρ) λεμονιού που παράγεται στη Νάξο. Φτιάχνεται από το φρούτο και τα φύλλα του δέντρου κίτρο, το οποίο είναι παρόμοιο με τη λεμονιά αλλά έχει δυνατότερη και λίγο διαφορετική γεύση.
Το Κίτρο έρχεται σε τρεις εκδοχές. Η πράσινη εκδοχή είναι πιο γλυκιά και έχει λιγότερο αλκοόλ. Η κίτρινη εκδοχή είναι η δυνατότερη και έχει την λιγότερη ζάχαρη. Το καθαρό Κίτρο είναι κάτι ενδιάμεσο, και συστήνεται κυρίως στους νέους καταναλωτές για να το δοκιμάσουν.
Το ποτό ήταν για λίγο στην μόδα στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα, αλλά σήμερα είναι δύσκολο να το βρει κανείς έξω από την Νάξο εξαιτίας της έλλειψης των ομώνυμων δέντρων.
Το πρώτο οινοπνευματοποιείο άνοιξε το 1896 στο χωριό Χαλκί από τον Μάρκο Βαλληνδρά, το οποίο την εποχή εκείνη έκανε εξαγωγές στη Ρωσία, την Αίγυπτο, τη Μικρά Ασία, τις ΗΠΑ κ. α.
Τα φύλλα της κιτριάς, σε υπεραφθονία παλιότερα, χρησιμοποιούνταν για να δώσουν το λεπτό και ιδιάζον άρωμά τους στη ρακή των αμπελοκαλλιεργητών, γι΄αυτό και το πρώτο όνομα του ποτού είναι κιτρόρακο. Για την παρουσία του κιτρόρακου στη Νάξο υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες, ότι ήταν σε κοινή χρήση ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Σύμφωνα με επίσημες μαρτυρίες το λικέρ από φύλλα κιτριάς «Κίτρο Νάξου», άρχισε να παράγεται τουλάχιστον 2 αιώνες πρίν και η πρώτη εξαγωγή του λικέρ από κίτρο έγινε το 1928.
Σήμερα το «Κίτρο Νάξου», παράγεται παραδοσιακά και αποκλειστικά στην Ελλάδα – στη νήσο Νάξο. Ιδιαίτερα μετά την κατοχύρωση του στην κοινοτική νομοθεσία , το παραδοσιακό μας αυτό λικέρ έχει δυνατότητες μεγάλης επιτυχίας στην διεθνή αγορά.
Η διαδικασία παραγωγής του κίτρου, αρχίζει με τη συγκομιδή των φύλλων όταν αυτά έχουν το πλήρες άρωμά τους, δηλαδή από τον Οκτώβριο έως και το Φεβρουάριο. Είναι μία επίπονη εργασία, αφού στα μυτερά αγκάθια του δέντρου προστίθεται ο αέρας και το κρύο. Τα φύλλα καθαρίζονται από τα ξερά και τα ακατάλληλα μέρη και στη συνέχεια τοποθετούνται με μίσχους και φλούδα καρπού, νερό κι οινόπνευμα σε παραδοσιακούς χάλκινους άμβυκες (καζάνια), για τουλάχιστον 12 ώρες, στη συνέχεια γίνεται η απόσταξη και έχουμε το 100% απόσταγμα κίτρου. Ανάλογα με την ποιότητα του αποστάγματος που επιζητείται μπορεί να γίνει δεύτερη και τρίτη απόσταξη, δηλαδή βράσιμο του πρώτου αποστάγματος με νέα φύλλα. Έτσι το άρωμα και η γεύση του «κίτρου» γίνεται πιο έντονα. Στη συνέχεια, το απόσταγμα αραιώνεται με νερό, προστίθεται ζάχαρη και τα φυτικά χρώματα για τη διάκριση των τύπων του κίτρου Νάξου.
